ขุนช้างขุนแผน
เรื่องย่อ
นางวันทอง มีชื่อเดิมว่า พิมพิลาไลย ซึ่งเป็นเพื่อนเล่นกับพลายแก้วและขุนช้างในตอนเด็ก เมื่อโตขึ้นนางพิมได้พบกับพลายแก้วอีกครั้งซึ่งในตอนนั้น พลายแก้วบวชเณรอยู่ ซึ่งทั้งสองก็แอบรักใครชอบพอกัน เณรแก้วจึงแอบสึกและขึ้นไปหานางพิมบนเรือน ทางด้านขุนช้างซึ่งมีฐานะร่ำรวยแต่หน้าตาอัปลักษณ์ก็หลงรักนางพิมเช่นกัน จึงวอนให้นางเทพทอง(มารดา)ไปสู่ขอนางพิม นางพิมเกรงว่ามารดาตนจะรับขันหมากของขุนช้างจึงให้นางสายทอง(พี่เลี้ยง)ไปส่งข่าวให้เณรแก้วรีบชิงมาสู่ขอก่อน เณรแก้วลาสิกขาและให้นางทองประศรีมารดาของตนไปสู่ขอนางพิม ทั้งคู่จึงได้แต่งงานกัน หลังเข้าหอได้เพียงสองวัน พลายแก้วได้รับคำสั่งให้นำทัพไปรบกับพระเจ้าเชียงใหม่ นางพิมตรอมใจด้วยความคิดถึงพลายแก้วบวกกับขุนช้างซึ้งทำทุกอย่างเพื่อให้นางพิมใจอ่อนมาเป็นภรรยาตน จึงล้มป่วยลงและได้เปลี่ยนชื่อเป็น วันทอง ขุนช้างหลอกวันทองว่า พลายแก้วเสียชีวิตในสนามรบไปแล้ว นางศรีประจัน(แม่ของวันทอง) เกรงว่าวันทองจะถูกริบเป็นม่ายหลวงจึงบังคับให้แต่งงานกับขุนช้าง นางจึงต้องแต่ง แต่นางวันทองยังไม่เชื่อว่าพลายแก้วตายแล้ว จึงเฝ้ารอพลายแก้วและขัดขืนยังไม่ยอมเป็นภรรยาของขุนช้าง พลายแก้วชนะศึกกลับมาได้รับยศเป็นขุนแผนและได้รับพระราชทานนางลาวทองมาเป็นภรรยาด้วย เมื่อขุนแผนได้พบกับวันทองก็จึงเกิดทะเลาะวิวาทกันว่าวันทองไปแต่งงานใหม่ ส่วนวันทองก็ว่าขุนแขนนอกใจไปมีภรรยาใหม่ ขุนแผนโกรธจึงเข้าข้างลาวทองและพานางไปอยู่กับแม่ที่กาญจนบุรี นางวันทองทั้งโกรธทั้งแค้นเสียใจและคิดว่าขุนแผนหมดรักตนแล้ว จึงยอมตกเป็นภรรยาขุนช้างในคืนนั้นเอง ขุนแผนยังคงคิดถึงวันทองจึงได้แอบขึ้นเรือนขุนช้างไปและพบวันทองนอนคู่กับขุนช้างอยู่ ก็โกรธ แต่ทำอะไรไม่ได้นอกจากประจานให้อับอายและจากไปทำให้ขุนช้างแค้นใจมาก ต่อมาขุนช้างได้มีโอกาส เมื่อนางลาวทองไม่สบาย ขุนแผนซึ่งเข้าเวรอยู่เป็นห่วง อยากกลับไปดูแลจึงฝากเวรไว้กับขุนช้าง ซึ่งขุนช้างก็ได้นำความไปทูลสมเด็จพระพันวษา ว่าขุนแผนหนีเวร สมเด็จพระพันวษาจึงลงโทษด้วยการให้ขุนแผนออกไปตระเวณด่านอยู่ชายแดนและนำลาวทองมากักตัวไว้ไม่ให้ทั้งสองพบกัน ขุนแผนโกรธแค้นขุนช้าง จึงคิดชิงตัวนางวันทองโดยรวบรวมของวิเศษ 3 อย่างได้แก่ กุมารทอง ดาบฟ้าฟื้น ม้าสีหมอก
