1 ใน 10 สวนสวยที่สุดในโลก
ในด้านพฤกษศาสตร์ของสวนนงนุช ได้มีการริเริ่มรวบรวมพันธุ์ไม้เมืองร้อนตั้งแต่ปี ค.ศ. 1991 หลังจากนั้นเป็นต้นมาพันธุ์ไม้ชนิดต่างๆได้เพิ่มขึ้นเป็นจำนวนมาก ปัจจุบันพันธุ์ไม้ในสวนนงนุชมีทั้งหมด 19,528 สายพันธุ์ จากสายพันธุ์หลัก ที่มากกว่า 12,000 ชนิด (ในปี 2020)
คุณกัมพล ตันสัจจา ประธานสวนนงนุชพัทยา มีความมุ่งมั่นและพยายามที่จะอนุรักษ์และขยายพันธุ์พืชที่หายากและกำลังจะสูญพันธุ์ ด้วยจุดประสงค์ของการอนุรักษ์ต้นกำเนิดของพันธ์ุไม้จึงเป็นเครื่องมือที่สำคัญในการที่จะทำการอนุรักษ์พันธุ์ไม้ การรวบรวมพันธุ์ไม้ในสวนนงนุช ไม่เพียงเฉพาะแค่การเปิดให้ประชาชนเข้าชมเท่านั้น หากแต่ยังเปิดกว้างเพื่อทำการวิจัยทั้งในและต่างประเทศ อีกทั้งเปิดเพื่อให้นักท่องเที่ยวสามารถศึกษาพฤกษศาสตร์พันธุ์ไม้จากทั่วโลก ในสวนมีทีมงานระดับมืออาชีพของนักพฤกษศาสตร์และนักพืชสวนที่คอยดูแลและจัดการกับพันธุ์ไม้ที่มีชีวิตที่ได้รวบรวมไว้ ซึ่งมีความสำคัญอย่างยิ่งที่พืช ไม่ว่าจะอยู่ในป่ากว้างหรือจะอยู่ในประเทศจะได้รับการดูแลรักษาให้มีชีวิตอยู่เพื่อประโยชน์ของมนุษย์หรือเพื่อความอุดมสมบูรณ์ของธรรมชาติ
การเก็บข้อมูลพันธุ์พืชจะถูกเก็บรักษาไว้ในฐานข้อมูลคอมพิวเตอร์ซึ่งทำการออกแบบเป็นพิเศษสำหรับพืชโดยเฉพาะและยังมีเอกสารสำคัญที่เกี่ยวกับตัวอย่างพรรณไม้แห้งที่ได้ทำการรวบรวมกลุ่มพืชและทำการวิจัยอย่างละเอียดซึ่งเป็นสิ่งสำคัญมาก นอกจากนี้สวนนงนุชได้ขึ้นทะเบียนเป็นสถานเพาะพันธ์ุพืชพร้อมการรับรองถูกต้องตามกฎหมาย (อนุสัญญาว่าด้วยเรื่องการค้าระหว่างประเทศ ชนิดสัตว์ป่าและพืชป่าที่ใกล้สูญพันธุ์)
ในช่วงหลายปีที่ผ่านมาสวนนงนุช ได้ให้ความสำคัญกับกลุ่มพืชบางกลุ่ม จนปัจจุบันนี้สวนสามารถอ้างอิงได้แล้วว่า เป็นศูนย์รวมพันธุ์ไม้มีชีวิตที่ใหญ่ที่สุด ซึ่งประกอบไปด้วยกลุ่มพืชดังต่อไปนี้ ปาล์ม ปรง โฮย่า เฟื่องฟ้า และเฮลิโคเนีย และยังมีกลุ่มพันธุ์พืชชนิดอื่นที่ยิ่งใหญ่ไม่แพ้กันอีกด้วย เช่น ชวนชม , ตะบองเพชร และกล้วยไม้